Với nhiều người, mùa lễ hội là dịp sum vầy quanh những bàn tiệc đầy ắp đồ ăn và thức uống. Những dịp ăn mừng như vậy xuất phát từ thiện chí và tinh thần hào phóng mùa lễ hội, nhưng cũng là lúc chúng ta cần chú ý đến việc tránh lãng phí thực phẩm.
Bởi trong thời gian này, tình trạng lãng phí thực phẩm gia tăng, cùng với đó là việc tiêu thụ những sản phẩm có thể gây ảnh hưởng lớn hơn đến môi trường. Ví dụ: tại Vương quốc Anh, mỗi năm, vào dịp Giáng sinh, có khoảng 263.000 con gà tây, 740.000 phần bánh pudding Giáng sinh và hơn 7,5 triệu chiếc bánh nướng nhân thịt bị vứt bỏ.
Những món ăn phổ biến này trong dịp lễ hội góp phần không nhỏ vào tổng lượng rác thải thực phẩm của Vương quốc Anh. Tuy nhiên, có nhiều cách giúp chúng ta giải quyết vấn đề này.
Mỗi năm, Vương quốc Anh lãng phí khoảng 9,5 triệu tấn thức ăn, khoảng 60% là từ các hộ gia đình và 40% còn lại là từ lĩnh vực sản xuất và dịch vụ khách sạn. Trong đó, thịt gia cầm đứng thứ 8 trong số các loại thực phẩm bị lãng phí nhiều nhất, còn phô mai và khoai tây nằm trong top 5. Mỗi năm, khoảng 750.000 tấn khoai tây bị bỏ đi, còn rau tươi và salad đứng đầu danh sách, với con số chấn động là 1,3 triệu tấn thực phẩm bị vứt bỏ khi hoàn toàn vẫn ăn được.
Những số liệu thống kê này có phần đóng góp không nhỏ từ các hộ gia đình, theo một số cách như sau:
- Mọi người có xu hướng mua và sử dụng nhiều thực phẩm hơn mức cần thiết. Đây là tình trạng rất thật vào dịp Giáng sinh, khi bạn bè và gia đình cùng nhau tổ chức tiệc mừng lễ hội. Một lượng lớn, 25% đồ ăn được nấu cuối cùng bị bỏ đi vì chúng ta chuẩn bị, nấu hoặc bày biện quá nhiều.
- Một vấn đề nữa là khi mua sắm quá tay, người tiêu dùng sẽ bảo quản thực phẩm không đúng cách hoặc để thức ăn không dùng đến khi bị hỏng.
- Một số người tiêu dùng nhầm lẫn giữa khái niệm "sử dụng tốt nhất trước ngày" và "ngày hết hạn", dẫn đến việc vứt bỏ thực phẩm vẫn ăn được an toàn.
Vào thời điểm này trong năm, chúng ta cần cân nhắc làm thế nào để cùng nhau giảm bớt tình trạng lãng phí và đưa ra các lựa chọn bền vững hơn "từ trang trại đến bàn ăn". Cũng cần nhận ra rằng có nhiều cơ hội để giải quyết tình trạng lãng phí thực phẩm ở các giai đoạn khác nhau của toàn bộ chuỗi cung ứng:
- Khi mùa màng bội thu, các trang trại thường sản xuất nhiều thực phẩm hơn nhu cầu cần dùng ngay, đây là cơ hội tốt để tìm kiếm các thị trường và kênh phân phối mới.
- Các cơ sở sản xuất có thể sản xuất nhiều hơn để đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt là trong mùa lễ hội. Sự chuẩn bị này có thể tạo ra lượng hàng tồn dư, đây là cơ hội để chúng ta hợp tác sáng tạo và tái phân phối.
- Việc cải thiện giải pháp vận chuyển và bảo quản có thể giúp giảm thiểu hư hỏng và đảm bảo thực phẩm đến tay người tiêu dùng với chất lượng tốt nhất.
- Người tiêu dùng ngày càng cởi mở với các loại trái cây và rau quả "xấu mã", đây là cơ hội thú vị để các nhà bán lẻ giới thiệu sản phẩm đa dạng, giảm lãng phí và đề xuất các lựa chọn độc đáo cho khách hàng.
- Có vô số cơ hội để tái phân phối nhiều thực phẩm dư thừa hơn cho các tổ chức từ thiện hoặc ngân hàng thực phẩm, khi hiện tại chỉ có 7% tổng lượng thực phẩm dư thừa trong lĩnh vực bán lẻ và sản xuất ở Vương quốc Anh đang được phân phối lại.
Cách tiếp cận này nhấn mạnh mỗi thách thức là một cơ hội để sáng tạo, củng cố hệ thống thực phẩm và lan tỏa những tác động tích cực trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
Tác động môi trường của thực phẩm trong mùa lễ hội
Những thay đổi bền vững có thể góp phần lớn giúp hành tinh của chúng ta khỏe mạnh hơn.
Ví dụ: 263.000 con gà tây, 740.000 phần bánh pudding Giáng sinh và 7,5 triệu chiếc bánh nướng nhân thịt bị vứt bỏ có thể sẽ được đưa ra các bãi chôn lấp. Tại đây, chúng sẽ phân hủy, thải ra khí mê-tan gây hại cho môi trường. Trên thực tế, 23% tổng lượng khí thải nhà kính xuất phát từ hệ thống thực phẩm của Vương quốc Anh có liên quan đến việc sản xuất và phân phối thực phẩm bị lãng phí.
So với trồng rau củ, chăn nuôi gia súc thường tốn nhiều tài nguyên hơn. Ví dụ: một bữa ăn có món giăm bông nướng có thể tạo ra 70% lượng khí thải carbon hàng ngày của một người, trong khi một bữa ăn chủ yếu là rau củ chỉ tạo ra khoảng 14%.
Đáng chú ý là, vào năm 2022, 56% người mua sắm đã chọn gà tây cho bữa tối Giáng sinh, còn lượng thịt bò và thịt cừu bán ra cũng tăng lần lượt 2,2% và 10%. Đây là cơ hội để chúng ta khám phá những món ăn bảo vệ môi trường hơn.
Một cách tiếp cận hợp tác thông qua tiêu chuẩn
Theo WRAP, Vương quốc Anh đặt mục tiêu giảm một nửa lượng thực phẩm bị lãng phí vào năm 2030. Khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến tính bền vững, sẽ cần có những cách tiếp cận mới.
Các tiêu chuẩn cung cấp một khung giúp các bên liên quan trên toàn bộ chuỗi cung ứng hợp tác hiệu quả. BSI có thể hỗ trợ các tổ chức trong việc đánh giá tác động của họ, đặt ra các mục tiêu phù hợp với Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc, đồng thời xây dựng tài liệu đào tạo để thúc đẩy những phương pháp thực hành tốt nhất. Ví dụ như hoạt động hợp tác giữa BSI với SGK, một công ty hàng đầu trong lĩnh vực bao bì và phát triển thương hiệu. Họ mong muốn xây dựng một khuôn khổ vững chắc trong hoạt động để nhận ra tầm quan trọng của việc giảm rác thải và các hoạt động bền vững. BSI đã hợp tác với SGK để hiểu được những thách thức riêng, mục tiêu và mong muốn phát triển bền vững của họ trong lĩnh vực này. Bằng cách đánh giá kỹ lưỡng các hoạt động hiện tại của SGK và so sánh chúng với các tiêu chuẩn trong lĩnh vực và phương pháp thực hành tốt nhất, chúng tôi đã xác định được các khía cạnh cần cải thiện và đưa ra các khuyến nghị cụ thể, thiết thực nhằm thúc đẩy sự thay đổi tích cực.
Cùng với SGK, chúng tôi đã chứng minh rằng, thông qua cam kết chung được định hướng bởi các tiêu chuẩn, giảm lượng khí thải và giải quyết vấn đề an ninh lương thực là mục tiêu có thể đạt được. Đọc toàn bộ nghiên cứu điển hình tại đây.
Các chiến lược giảm lãng phí thực phẩm và giải quyết biến đổi khí hậu
Theo nghiên cứu gần đây của BSI, 71% người dân trên toàn cầu coi biến đổi khí hậu là vấn đề hệ trọng nhất mà thế giới đang phải đối mặt và 83% cho rằng các tổ chức cần tích cực hành động để giải quyết vấn đề này. Thêm vào đó, gần 2/3 người tiêu dùng tìm kiếm các tuyên bố về môi trường và tính bền vững khi mua hàng, cho thấy rằng các tổ chức cần tích cực hành động vì tính bền vững và chứng minh chính xác những tuyên bố của mình. Có nhiều chiến lược hiệu quả mà các doanh nghiệp có thể áp dụng để giảm lãng phí thực phẩm và tạo điều kiện cho người tiêu dùng đưa ra những lựa chọn thực phẩm bền vững hơn:
- Công nghệ tiên tiến: Các trang trại có thể đầu tư vào những công nghệ mới như canh tác chính xác và canh tác thẳng đứng (còn gọi là canh tác theo chiều dọc) để theo dõi sự phát triển của cây trồng, tối ưu hóa hiệu quả và nâng cao chất lượng sản phẩm mà vẫn giảm thiểu được tác động môi trường.
- Bao bì và nhãn mác: Nếu bao bì và nhãn mác ghi thông tin rõ ràng và chính xác, người mua sẽ nắm được hướng dẫn bảo quản đồ ăn, ngày hết hạn và khẩu phần ăn, từ đó giảm nguy cơ đồ ăn bị vứt bỏ khi chưa hết hạn.
- Thu gom rác thải có trách nhiệm: Các đơn vị vận chuyển rác thải được cấp phép có thể thu gom và xử lý khối lượng lớn rác thải. Các tổ chức như Fresco Environmental có thể thu gom rác thải thực phẩm và chuyển đổi thành khí sinh học hoặc thức ăn chăn nuôi, để rác thải không bị đưa ra bãi chôn lấp.
- Xử lý thực phẩm hiệu quả: Các tiêu chuẩn như PAS 1018 thiết lập các phương pháp thực hành tốt nhất để xử lý, chế biến và bảo quản thực phẩm. Đây là các hướng dẫn về quản lý chất lượng, quản lý hàng tồn kho và khả năng truy xuất nguồn gốc nhằm đảm bảo thực phẩm được xử lý đúng cách ở mọi giai đoạn, giúp doanh nghiệp giảm thiểu tổn thất và ngăn tình trạng lãng phí thực phẩm do xử lý hoặc bảo quản không đúng cách.
- Tận dụng các nông sản "xấu mã": Các trang trại có thể hợp tác với các công ty dịch vụ hộp đăng ký, chẳng hạn như Wonky Veg Boxes. Họ sẽ giao trực tiếp các loại rau củ quả không đẹp mắt nhưng vẫn ăn được đến tận nhà người tiêu dùng. Nhờ đó, những loại hoa quả và rau củ không đạt tiêu chuẩn về thẩm mỹ tại siêu thị sẽ không bị bỏ đi.
- Sự tham gia của người tiêu dùng: 57% người mua sắm ở Vương quốc Anh cho biết họ muốn các thương hiệu giúp họ sử dụng thực phẩm tiết kiệm hơn. Các doanh nghiệp có thể hỗ trợ thực hiện việc này bằng cách tổ chức các hoạt động tại cửa hàng, in thông tin trên bao bì hoặc quảng cáo ngoài trời để nâng cao nhận thức về tình trạng lãng phí thực phẩm và khuyến khích tiêu dùng có ý thức.
- Tái phân phối thực phẩm dư thừa: Nhằm giúp tái phân phối thực phẩm dư thừa để không bị lãng phí, các doanh nghiệp có thể hợp tác với các tổ chức từ thiện về chống lãng phí thực phẩm như FareShare. FareShare tái phân phối thực phẩm dư thừa cho 8.500 tổ chức từ thiện trên khắp Vương quốc Anh. Họ đã hợp tác với The Coronation Food Project, một dự án do Đức Vua khơi nguồn cảm hứng, ra mắt vào ngày 14/11/2023. Chương trình Liên minh Sản xuất (Alliance Manufacturing), một phần chính của Dự án, hướng tới việc thu thập thêm thực phẩm dư thừa để tái phân phối, thông qua việc tập hợp các lãnh đạo cấp cao trong lĩnh vực thực phẩm Vương quốc Anh để chia sẻ các nguồn lực dư thừa, chưa sử dụng và được quyên góp.
Vai trò của chúng tôi trong việc giúp lĩnh vực thực phẩm đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0
Sự hợp tác giữa các bên liên quan trong lĩnh vực thực phẩm, được hỗ trợ bởi các tiêu chuẩn vững chắc, là yếu tố quan trọng giúp thúc đẩy sự thay đổi có ý nghĩa hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Bằng việc tích hợp các chiến lược giảm rác thải với các tiêu chuẩn đã thiết lập, các tổ chức có thể thúc đẩy các sáng kiến phát triển bền vững, giảm thiểu lãng phí thực phẩm và góp phần xây dựng một tương lai sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn.
Dịch vụ của chúng tôi giúp các tổ chức đạt được mục tiêu phát triển bền vững. Từ việc phát triển lộ trình phù hợp và các chiến lược phát triển bền vững dựa trên tiêu chuẩn, cho đến xây dựng các hoạt động đảm bảo trách nhiệm xã hội và thúc đẩy sự đổi mới, chúng tôi cam kết sẽ hỗ trợ bạn trên hành trình phát triển bền vững.
Dịch vụ khám phá và lập sơ đồ toàn diện của chúng tôi giúp các tổ chức luôn nắm bắt được tin tức, cung cấp thông tin chuyên sâu về các tiêu chuẩn quan trọng nhất hiện hành và sắp ban hành, thông qua báo cáo tùy chỉnh, phù hợp với mục tiêu cụ thể. Chúng tôi cũng hợp tác với các tổ chức hàng đầu để phát triển các tiêu chuẩn được thiết kế và phê duyệt nhanh, đây là một cách hiệu quả để thiết lập tính toàn vẹn của một sáng kiến mới hoặc một phương pháp tiếp cận.
